Yedi Çed Ne Demek ?

Aydin

New member
Yedi ÇED Nedir?

Yedi ÇED, çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) kavramının gelişen ve genişleyen bir versiyonudur. ÇED, bir projenin çevre üzerindeki olası etkilerinin değerlendirilmesi sürecidir. Türkiye’de bu tür değerlendirmeler, çevreyi korumak, biyolojik çeşitliliği sağlamak ve insanların yaşam kalitesini artırmak adına oldukça önemlidir. Peki, Yedi ÇED nedir ve hangi durumlarda kullanılır? Bu yazıda, bu terimin anlamını, kapsamını ve çevre politikaları açısından ne ifade ettiğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Yedi ÇED Terimi Neden Ortaya Çıkmıştır?

ÇED, 1993 yılında Türkiye'de uygulanmaya başlanmış ve çevresel etkilerin analiz edilerek çevre dostu projelerin hayata geçirilmesi için önemli bir düzenleme getirilmiştir. Ancak zamanla, bazı projeler için ÇED’in yetersiz olduğu ve daha derinlemesine bir inceleme gerektiği anlaşılmıştır. Bu ihtiyaç doğrultusunda, Yedi ÇED terimi kullanılmaya başlanmıştır. Yedi ÇED, adını Türkçe'deki "yedi" sayısından almaz; bunun yerine, ÇED sürecine dair daha kapsamlı ve detaylı bir değerlendirme yapılmasını ifade eder. Bu tür projelerde çevre, toplum, sağlık ve diğer alanlar açısından çok daha ayrıntılı bir analiz yapılır.

Yedi ÇED Hangi Durumlarda Kullanılır?

Yedi ÇED, yalnızca büyük ölçekli, karmaşık veya çevresel etkileri geniş alanlara yayılan projelerde uygulanır. Bu projeler, genellikle aşağıdaki özelliklere sahip olabilir:

1. Büyük Altyapı Projeleri: Havaalanı, liman, demiryolu inşaatları gibi projeler Yedi ÇED gerektirebilir.

2. Enerji Üretim Tesisi: Termik santraller, hidroelektrik santraller veya nükleer enerji santralleri gibi enerji projeleri.

3. Biyolojik Çeşitlilik Üzerindeki Etkiler: Doğal yaşam alanları üzerinde büyük etkiler yaratabilecek projeler.

4. Zeytinlik ve Orman Alanları Üzerindeki Etkiler: Tarım ve ormanlık alanlarda yapılacak büyük ölçekli projeler.

5. Su Kaynakları Üzerindeki Etkiler: Su temini, su arıtma ve su ürünleri projeleri gibi faaliyetler.

Bu tür projelerde çevre üzerindeki etkiler çok daha geniş bir alana yayılabilir. Bu nedenle, proje ve faaliyetlerin çevreye olan etkilerinin çok daha detaylı bir şekilde analiz edilmesi gerekir.

Yedi ÇED Süreci Nasıl İşler?

Yedi ÇED süreci, normal ÇED sürecine benzerlik gösterse de daha kapsamlıdır. ÇED sürecinde yapılan çevresel etkilerin tespiti ve değerlendirilmesi işlemi, Yedi ÇED’de daha geniş bir inceleme alanı ile yapılır. Yedi ÇED sürecinde şu aşamalar izlenir:

1. Proje Tanıtım Dosyası Hazırlama: Projenin genel özelliklerinin ve çevresel etkilerinin birinci aşamada tanımlandığı dokümandır.

2. Çevresel Etki Değerlendirmesi: Projenin çevreye olası etkileri tüm detaylarıyla analiz edilir. Yedi ÇED sürecinde bu adım çok daha derinlemesine yapılır.

3. Toplum Sağlığı ve Sosyal Etki Analizi: Bu aşamada, projelerin insan sağlığına ve sosyal yapıya olan etkileri de göz önünde bulundurulur. Yedi ÇED, bu konuda daha ayrıntılı raporlar sunar.

4. Alternatif Çözümler Arayışı: Projenin çevresel etkilerini en aza indirmek için alternatif çözüm yolları araştırılır. Bu, genellikle teknik ve mühendislik çözümleriyle yapılır.

5. Çevresel İzleme ve Denetim: Proje tamamlandıktan sonra, çevresel etkiler izlenir ve denetlenir. Yedi ÇED, bu aşamanın çok daha titiz bir şekilde yapılmasını öngörür.

Yedi ÇED ile Normal ÇED Arasındaki Farklar

Yedi ÇED ile normal ÇED arasında önemli farklar bulunmaktadır. Yedi ÇED, daha ayrıntılı ve kapsamlı bir değerlendirmeyi gerektirirken, normal ÇED, daha dar kapsamlı analizler yapabilir. Yedi ÇED sürecinde şu farklar öne çıkar:

1. Çevresel Etki Derinliği: Yedi ÇED, çevresel etkilerin çok daha ayrıntılı bir şekilde analiz edilmesini gerektirir.

2. Toplumsal Etkiler: Yedi ÇED, sadece çevresel değil, aynı zamanda toplumsal etkileri de dikkate alır.

3. Uzun Süreli İzleme: Yedi ÇED süreci, projenin etkilerinin uzun süreli olarak izlenmesini öngörür. Normal ÇED ise daha kısa vadeli izlemelerle sınırlıdır.

4. Çevre Dostu Alternatiflerin Zorunluluğu: Yedi ÇED’de, projenin çevre dostu alternatiflerinin araştırılması ve bunların uygulanması daha önemli bir yer tutar.

Yedi ÇED Uygulamalarının Avantajları

Yedi ÇED, çevre ve toplum sağlığı açısından önemli faydalar sağlar. Bu uygulamanın avantajları şu şekilde sıralanabilir:

1. Çevresel Sorumluluk: Yedi ÇED, çevreyi korumak adına sorumluluğun daha geniş bir şekilde ele alınmasını sağlar.

2. Toplum Sağlığı Korunur: Toplum sağlığı üzerindeki etkiler de göz önünde bulundurulacağı için projeler daha güvenli hale gelir.

3. Sürdürülebilirlik: Çevresel sürdürülebilirliği destekler ve gelecek nesiller için daha sağlıklı bir çevre bırakılmasını sağlar.

4. Ekonomik Faydalar: Uzun vadede çevreyi koruyan projeler, olası çevresel zararları ve bunlardan doğacak ekonomik kayıpları engeller.

Yedi ÇED ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

1. Yedi ÇED, tüm projeler için zorunlu mudur?

Yedi ÇED, yalnızca büyük ölçekli ve çevresel etkileri yüksek olan projelerde gereklidir. Küçük çaplı projelerde ise normal ÇED yeterlidir.

2. Yedi ÇED raporunu kim hazırlar?

Yedi ÇED raporunu, çevre mühendisleri ve uzman ekipler hazırlar. Bu rapor, bağımsız bir denetim sürecinden geçer.

3. Yedi ÇED süreci ne kadar sürer?

Yedi ÇED süreci, normal ÇED'e göre daha uzun sürebilir. Proje ve çevresel etkilerin büyüklüğüne göre bu süre değişir.

Sonuç

Yedi ÇED, çevresel etkilerin daha derinlemesine incelenmesini ve toplumsal faydaların göz önünde bulundurulmasını sağlayan önemli bir süreçtir. Bu süreç, çevre dostu projelerin hayata geçirilmesi ve sürdürülebilir bir yaşam alanı oluşturulması için kritik bir adımdır. Büyük ölçekli projelerde, çevreye verilen zararların minimize edilmesi ve toplum sağlığının korunması için Yedi ÇED, vazgeçilmez bir araçtır.